Kan de kwal kwaad doen

Welke kwallen komen er voor langs de Nederlandse kust?

Langs de Nederlandse kust komen vooral deze soorten voor:

1. Kompaskwal (prikt, maar minder pijnlijk dan blauwe haarkwal)

2. Oorkwal (meest voorkomend, prikt vrijwel niet)

3. Zeepaddenstoel (geen netelcellen, dus ongevaarlijk)

Welke gevaren brengen deze kwallen met zich mee?

✅ Pijnlijke steken of rode, geïrriteerde huid
✅ Brandend of jeukend gevoel
✅ Soms allergische reactie (zwelling, benauwdheid – zeer zeldzaam in Nederland)

Welke eerste hulp moet je verlenen bij een kwallensteek?

1. Blijf rustig en ga uit het water.

2. Spoel de plek af met zeewater (geen zoet water, dat activeert netelcellen).

3. Verwijder tentakels voorzichtig met bijvoorbeeld een pincet of handschoen.

4. Koel de plek met koud water of een coldpack tegen de pijn.

5. Smeer de plek in met een zalf die je ook tegen insectensteken zou gebruiken.

6. 🚑 Bel 112 direct. Bij heftige klachten of allergische reactie (benauwdheid, zwelling van lippen/gezicht, shockverschijnselen).

Het Nederlandse Rode Kruis geeft nog aan om de plek waarde kwal gestoken heeft onder te dompelen in warm water. Een verklaring hiervoor is dat de eiwitten waaruit het gif bestaat zou afbreken en zo de klachten verminderd.

Gebruik geen azijn of alcohol bij Nederlandse kwallen. Dat werkt hier niet en kan klachten verergeren!

Zijn er ook gevaarlijke kwallen elders in de wereld?

Ja, er zijn elders op de wereld andere kwallen. Denk bijvoorbeeld aan:

1. Dooskwal (Box jellyfish)

   • Komt voor in Australië en Zuidoost-Azië

   • Kan levensbedreigende hartstilstand veroorzaken door sterk gif

2. Portugees Oorlogsschip (lijkt op een kwal, maar is een poliep)

   • Komt voor in tropische wateren en soms Zuid-Europa

   • Kan heftig brandende pijn en ademhalingsproblemen geven

Wat doe je dan als eerste hulpverlener?

Bij een dooskwal-steek:

• Bel direct medische hulp (112/ambulance)

• Laat slachtoffer zo min mogelijk bewegen (gif verspreidt sneller bij beweging)

• Schenk azijn over de wond (in Australië protocol). Geen zoet water.

• Start reanimatie bij hartstilstand

Bij Portugees oorlogsschip:

• Bel 112 bij ernstige klachten

• Verwijder tentakels met handschoen/pincet

• Spoel met zeewater (geen zoet water)

• Week de plek in heet water (45°C) als dat kan om pijn te verminderen

Onthoud dit goed!

Kwallen in Nederland zijn niet levensbedreigend, maar steken kunnen wel pijnlijk zijn. In het buitenland kunnen sommige kwallen dodelijk zijn. Wees altijd goed voorbereid als je gaat zwemmen in tropische zeeën.