Drs. c. ABCDE voor al uw spoedeisende vragen

In noodsituaties is het van cruciaal belang dat eerstehulpverleners snel en effectief handelen om levens te redden. Een gestructureerde benadering, zoals de DRS c ABCDE-methodiek, helpt hierbij door prioriteit te geven aan de meest levensbedreigende aandoeningen. Deze methodiek is gebaseerd op het principe "treat first what kills first", wat inhoudt dat eerst de primaire (levensbedreigende) en vervolgens de secundaire (niet-direct levensbedreigende) letsels en stoornissen worden behandeld.

DRS: Danger, Response, Shout for Help

1. Danger (Gevaar): Zorg eerst voor uw eigen veiligheid en die van het slachtoffer. Controleer de omgeving op mogelijke gevaren, zoals verkeer, vuur of instabiele structuren.

2. Response (Reactie): Beoordeel het bewustzijnsniveau van het slachtoffer door te vragen of hij of zij u kan horen en reageren. Deze response kun je kwalificeren met de AVPU:

A: Alert, het slachtoffer reageert alert.

V: Verbal, het slachtoffer reageert op aanspreken

P: Pain, het slachtoffer reageert alleen wanneer je deze een pijnprikkel toedient.

U: Unresponsive, het slachtoffer reageert helemaal niet.

1. Shout for Help (Roep om hulp): Roep om hulp om extra ondersteuning te krijgen bij de hulpverlening.

c: Catastrofaal Bloedverlies

Controleer op ernstige bloedingen die onmiddellijk moeten worden gestopt.

Catastrofaal bloedverlies kun je herkennen door;

- Een spulserende bloeding

- Doorbloedde kleding

- Een plas bloed op de grond

- Een (gedeeltelijke) amputatie van een arm of been

Hoe stop je catastrofaal bloedverlies?

1. Pas directe druk toe op de wond.
2. Gebruik een tourniquet indien nodig bij catastrofaal bloedverlies aan armen of benen
3. Gebruik (hemostatisch) gaas om het bloeden te stelpen in liezen, oksel of de hals.

A: Airway (Luchtweg)

Zorg ervoor dat de luchtweg vrij is. Verwijder zichtbare obstructies uit de mond en pas technieken toe zoals kinlift of kaaklift om de luchtweg open te houden. Bij bewusteloze slachtoffers kan de stabiele zijligging helpen om de luchtweg vrij te houden.

B: Breathing (Ademhaling)

Evalueer de ademhaling door te kijken, luisteren en voelen. Controleer op borstbewegingen en luister naar ademgeluiden. Ademt een slachtoffer minder dan 2x in 10 seceonden? Of twijfel je aan of er een ademhaling is? Start dan met de reanimatie

Ademt je slachtoffer? Controleer dan de borstkas op verwondingen.

C: Circulation (Bloedsomloop)

Controleer je aangebrachte middelen om catastrofaal bloedverlies te stoppen. Wanneer deze goed zitten controleer je het lichaam op overige (niet catastrofale) bloedingen. Zijn deze er? Behandel deze om verder bloedverlies te voorkomen.

Daarnaast controleer je het slachtoffer op shockverschijnselen. Let op;

- Bloedverlies

- Hoofdpijn / duizeligheid / misselijkheid

- Overgeven / diaree / krampen

- Allergische racties

- Bleke huid

D: Disability (Neurologische toestand)

Controleer het slachtoffer nogmaals volgens de AVPU.

Controleer het slachtoffer ook op andere hersenletsel. Doe de FAST-test om een eventuele hersenbloeding uit te sluiten.

F = Face, is het gezicht nog symetrisch?

A = Arm, kan het slachtoffer beide armen nog optillen en de handpalmen naar boven draaien

S = Speak, spreekt het slachtoffer samenhangend?

T = Tijd, hoelang bestaan deze klachten al.

Vermoed je een vergiftiging? Controleer dan de pupillen. Aan de pupillen kun je veel aflezen over het bewustzijn en eventuele vergiftiging van middelen. Belangrijk is dat de pupillen gelijk zijn van vorm en reageren op licht. Doen ze dat niet. Dan is er serieuze neurologische aandoeningen

E: Exposure/Environment (Blootstelling/Omgeving)

Nu je het slachtoffer systematisch hebt onderzocht, bescherm je het slachtoffer tegen temperatuursletsel. Voorkom dat het slachtoffer onderkoelt raakt of juist oververhit. Eventuele bevriezingen en verbrandingen behandel je nu ook.

Controleer ook het hele lichaam op andere letsels. Denk aan kneuzingen of botbreuken.

Zorg voor privacy en comfort tijdens het onderzoek. Dit doe je door te zorgen voor beschutting en als jij je onderzoek klaar hebt je slachtoffer in een comfortabele houding te laten zitten of liggen.

Disclaimer:

Naast de DRS c ABCDE-methodiek is het MARCH-protocol een waardevolle aanvulling voor eerstehulpverleners. Dit protocol, gebruikt door hulpverleners die hulp moeten verlenen onder gevaarlijke omstandigheden (denk aan politie-eenheden en militairen). Het MARCH-protocol is een stappenplan om een slachtoffer te behandelen op prioriteit van de meest levensbedreigende zaken.

Binnen diverse branches heeft de DRS. C ABCDE-methodiek andere accenten. Dit is afhankelijk van de mate van opleiding van de hulpverlener. En of je beschikt over diagnostische aparatuur. Zowel een eerste hulpverlener als een SEH-arts gebruiken de DRS c ABCDE methodiek. Alleen werkt de SEH-arts in een veilige omgeving en heeft zijn collega's al opgeroepen. En beschikt daarnaast over uitgebreide diagnostische apparatuur (denk aan een echo en bewakingsmonitor)

Met de hier beschreven DRS c-ABCDE methodiek heb ik een algemene methodiek neergezet, die te gebruiken is voor veel eerste hulpverleners in diverse branches.

*Dit blog wordt nog verder uitgewerkt.

Laatste update: vrijdag 10 April 2025